Διάφοροι τύποι ενδομήτριας σπερματέγχυσης
Η ενδομήτρια σπερματέγχυση μπορεί να είναι ομόλογη δηλάδή χρήση του σπέρματος του συντρόφου ή ετερόλογη, δηλαδή με χρήση σπέρματος από δότη. Μπορεί να πραγματοποιηθεί σε φυσικό κύκλο (χωρίς τη χρήση φαρμάκων) ή μετά από χρήση ορμονικών σκευασμάτων είτε για πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας σε περιπτώσεις ανωοθυλακιορρηκτικών γυναικών (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) είτε για ελεγχόμενη ωοθηκική διέγερση σπανιότερα.
Προκαταρκτικός έλεγχος ζευγαριού
Για την γυναίκα:
- Ορμονικό προφίλ και έλεγχος ωοθυλακιορρηξίας (τεστοστερόνη, DHEA-S, ανδροστενδιόνη, FSH, LH, E2, DHEA, Prolactine, 17-OH progesterone ή PRG, TSH, T3, T4 και AMH, ανάλογα με το ιστορικό).
- Υπερηχογραφικός έλεγχος της μήτρας και των ωοθηκών
- Υστεροσαλπιγγογραφία για έλεγχο της βατότητας των σαλπίγγων
Για τον Άνδρα:
- Σπερμοδιάγραμμα
- Έλεγχος για λοιμώδη νοσήματα (Ηπατίτιδα Β και C, σύφιλη και HIV)
Σε ποιες περιπτώσεις έχει ένδειξη η ενδομήτρια σπερματέγχυση;
- Ήπιες ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές του σπέρματος και σε ύπαρξη αντισπερμικών αντισωμάτων.
- Ανεξήγητη υπογονιμότητα
- Ετερόλογη χρήση σπέρματος (μονογονεϊκή οικογένεια, αζωοσπερμία συντρόφου)
- Διαταραχές της τραχηλικής βλέννης σε ποσότητα και ποιότητα
- Ανατομικές ανωμαλίες του τραχηλικού αυλού
- Διαταραχές στυτικής λειτουργίας, αδυναμία συνεύρεσης και εκσπερμάτισης
Βασικές προϋποθέσεις για την εκτέλεση της ενδομήτριας σπερματέγχυσης:
- Ηλικία της γυναίκας μικρότερη των 35 ετών με καλή ποιότητα ωαρίων
- Οι σάλπιγγες να είναι υγιείς και διαβατές
- Ήπιες διαταραχές σπέρματος σε συγκέντρωση, κινητικότητα και μορφολογία
Ποια είναι η διαδικασία της ενδομήτριας σπερματέγχυσης;
Ενδομήτρια σπερματέγχυση είναι η έγχυση ποσότητας σπέρματος, το οποίο έχει υποβληθεί σε ειδική επεξεργασία με στόχο την αύξηση της συγκέντρωσης και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων, απευθείας στην ενδομήτρια κοιλότητα της γυναίκας . Με αυτόν τον τρόπο ξεπερνιέται ο φραγμός του τραχήλου της μήτρας, περισσότερα και ποιοτικότερα σπερματοζωάρια φτάνουν στις σάλπιγγες σε αναμονή του ωαρίου, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχούς γονιμοποίησης του ωαρίου και επίτευξης εγκυμοσύνης.
Σε ποιες περιπτώσεις χορηγούμε ορμονικά σκευάσματα;
Σε γυναίκες με σταθερό κύκλο και διαπιστωμένη ωοθυλακιορρηξία συνήθως δεν χρησιμοποιούνται ορμονικά σκευάσματα, αλλά γίνεται παρακολούθηση του αναπτυσσόμενου ωοθυλακίου σε τακτά χρονικά διαστήματα με χρήση διακολπικού υπερηχογραφήματος και μέτρηση της οιστραδιόλης του αίματος. Όταν το ωοθυλάκιο φτάσει σε μέγεθος 18mm (μεικτή διάμετρος) με ικανοποιητική τιμή οιστραδιόλης συνήθως χορηγούμε χοριακή γοναδοτροπίνη (β-ΗCG) και προχωρούμε σε σπερματέγχυση 24 ώρες πριν την αναμενόμενη ωοθυλακιορρηξία, καθώς τα σπερματοζωάρια πρέπει να αναμένουν το ωάριο επί 72-90 ώρες, μέσα στην σάλπιγγα μέχρι αυτό να ελευθερωθεί από το ωοθυλάκιο. Σε περιπτώσεις ασταθούς εμμηνορρυσιακού κύκλου ή γνωστής ανωοθυλακιορρηξίας χρησιμοποιούμε σκευάσματα για την πρόκληση της ωοθυλακιορρηξίας όπως η κιτρική κλομιφαίνη ή σπανιότερα γοναδοτροφίνες σε μικρή δόση (75-150 iu ημερησίως) για ελεγχόμενη ωοθηκική διέγερση και πολλαπλή ωορρηξία. Η παρακολούθηση της διαδικασίας γίνεται με εκτέλεση τακτικών διακολπικών υπερηχογραφημάτων και έλεγχο της οιστραδιόλης του αίματος.
Επεξεργασία του σπέρματος:
Στο δείγμα του σπέρματος που συλλέγεται με αυνανισμό την ημέρα της ενδομήτριας σπερματέγχυσης, γίνεται ειδική επεξεργασία με στόχο την βελτίωση της συγκέντρωσης και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων καθώς και την απαλλαγή από τυχόν τοξικές ουσίες, όπως οι προσταγλανδίνες, που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την γονιμοποίηση και την επίτευξη εγκυμοσύνης. Αρχικά, το δείγμα υποβάλλεται σε φυγοκέντρηση και στη συνέχεια ακολουθεί η τεχνική της διαβαθμισμένης πυκνότητας (Percoll), ώστε να επιλεγούν τα καλύτερα από άποψη βιωσιμότητας και κινητικότητας σπερματοζωάρια. Στη συνέχεια, το επεξεργασμένο σπέρμα, συγκεντρώνεται σε μικρή ποσότητα θρεπτικού υλικού, υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, που είναι απαραίτητο για την ενεργοποίηση των σπερματοζωαρίων. Τελικά, το δείγμα με τη χρήση ενός λεπτού, αποστειρωμένου καθετήρα εγχέεται διαμέσου του τραχηλικού αυλού στην ενδομήτρια κοιλότητα.
Ποιο είναι το ποσοστό εγκυμοσύνης στην ενδομήτρια σπερματέγχυση;
Το ποσοστό επιτυχίας σε ομόλογη ή ετερόλογη σπερματέγχυση είναι και σε περιπτώσεις ετερόλογης σπερματέγχυσης, είναι 10-15%. Γενικά το ποσοστό επιτυχίας είναι υψηλότερο σε περιπτώσεις ήπιας μορφής υπογονιμότητας, χρήσης ορμονικών σκευασμάτων και σε γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 35 ετών. Η χρήση κιτρικής κλομιφαίνης και γοναδοτροφινών αυξάνει την πιθανότητα έκτοπης κύησης λόγω της πολλαπλής ωορρηξίας που προκαλούν.