Ουσιαστικά, πρόκειται για επανειλημμένες αποτυχίες εμφύτευσης (recurrent implantation failure), ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση που δεν προκύπτουν υγιή έμβρυα η διάγνωση είναι διαφορετική (π.χ. χαμηλή ωοθυλακική επάρκεια).
Οι λόγοι για τους οποίους ένα ζευγάρι μπορεί να αντιμετωπίζει επανειλημμένες αποτυχίες, έχουν σχέση είτε με ανωμαλίες των εμβρύων ή με προβλήματα της μήτρας.
Οι ανωμαλίες των εμβρύων και μάλιστα οι χρωμοσωμικές είναι πολύ συνηθισμένες τόσο σε φυσικούς κύκλους (φυσική σύλληψη) όσο και στους κύκλους εξωσωματικής. Μάλιστα, αποτελούν την πιο κοινή αιτία αποβολών αλλά και αποτυχίας της εξωσωματικής. Οφείλονται κυρίως στην “ποιότητα των ωαρίων”, για την οποία καθοριστικότερος παράγοντας είναι η ηλικία της γυναίκας, και λιγότερο στην “ποιότητα των σπερματοζωαρίων” (ποσοστό κατακερματισμού DNA του σπέρματος). Γενικά, έχει σημασία ο τρόπος ζωής, διατροφής, άσκησης, τα επίπεδα στρες και συνήθειες (lifestyle), όπως το κάπνισμα του ζευγαριού.
Ο μικροσκοπικός έλεγχος στο εμβρυολογικό εργαστήριο δεν μπορεί να αποκαλύψει ανωμαλίες του γενετικού υλικού γιατί δεν εκδηλώνονται σε πρώιμο εμβρυικό στάδιο. Ο μόνο τρόπος να διαγνωσθούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες είναι ο προεμφυτευτικός γενετικός έλεγχος (Preimplantation Genetic Screening), που ωστόσο πρόκειται για μια επεμβατική μέθοδο που συστήνεται μόνο από τον εξειδικευμένο ιατρό.
Υπάρχουν έμμεσοι τρόποι για να βαθμολογηθεί η “ποιότητα των εμβρύων” ή αλλιώς η ικανότητα ανάπτυξής τους, ώστε να επιλεγούν μόνο τα ικανά ή τα πλέον ικανά για εμβρυομεταφορά. Οι μέθοδοι αυτοί βασίζονται στα μορφολογικά χαρακτηριστικά των εμβρύων κατά την ανάπτυξή τους ή στην αξιολόγηση βιοχημικών δεικτών που παράγουν, όπως η πρωτεΐνη sHLA-g.
Ακόμη και η εμβρυομεταφορά στην 5η ημέρα ύστερα από τη γονιμοποίηση, αποτελεί έναν φυσικό τρόπο επιλογής των εμβρύων με τη μεγαλύτερη “ικανότητα ανάπτυξης”. Έτσι, μειώνεται η πιθανότητα αποτυχίας και, φυσικά, αυξάνεται η πιθανότητα μιας υγιούς εγκυμοσύνης. Οι ανωμαλίες της μήτρας που συνδέονται με επανειλημμένες αποτυχίες εξωσωματικής διακρίνονται σε ανατομικές δυσπλασίες, συγγενείς (διάφραγμα της μήτρας), ή επίκτητες (όπως τα ινομυώματα, οι πολύποδες ενδομητρίου και οι συμφύσεις ενδομήτριας κοιλότητας λόγω φλεγμονής).
Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας επιτυχίας είναι η επίτευξη υγιούς, ικανού πάχους (περισσότερο από 7 χιλιοστά) και συγχρονισμένου ενδομητρίου με το έμβρυο (χρονικό παράθυρο εμφύτευσης), προκειμένου να συμβεί η εμφύτευση. Η ύπαρξη συμφύσεων που οφείλονται σε προηγούμενη επέμβαση στη μήτρα (όπως η απόξεση) εμποδίζει την πάχυνση του ενδομητρίου.
Η διάγνωση όλων των παραπάνω καταστάσεων είναι εφικτή με μια σειρά κατάλληλων εξετάσεων, όπως είναι το υπερηχογράφημα. η υστεροσκόπηση, η διαγνωστική λαπαροσκόπηση, η σαλπιγγογραφία και η μαγνητική τομογραφία.