Το σπερμοδιάγραμμα, είναι απαραίτητη εξέταση για τη διερεύνηση της υπογονιμότητας του ζευγαριού και το αποτέλεσμά της καθορίζει την θεραπεία που πρέπει να ακολουθήσει το ζευγάρι.
Όγκος δείγματος και συγκέντρωση σπερματοζωαρίων ανά ml δείγματος
Φυσιολογικά, ο όγκος σπέρματος κατά την εκσπερμάτιση είναι 2,5-5ml, ενώ ο ο αριθμός σπερματοζωαρίων/ml πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 20 εκ./ ml.
Κινητικότητα και μορφολογία σπερματοζωαρίων
Τα χαρακτηριστικά ενός φυσιολογικού σπερμοδιαγράμματος είναι τα εξής:
Κατά συνέπεια, το σπερμοδιάγραμμα χαρακτηρίζεται ως:
- Αζωοσπερμικό, όταν απουσιάζουν εντελώς τα σπερματοζωάρια από το δείγμα σπέρματος
- Ολιγοζωοσπερμικό, όταν η συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων στο δείγμα είναι κατώτερη των φυσιολογικών επιπέδων (<20×10^6/ml)
- Ασθενοσπερμικό, όταν τα επίπεδα κινητικότητας των σπερματοζωαρίων στο δείγμα είναι χαμηλότερα του φυσιολογικού (<50%).
- Τερατοσπερμικό, όταν οι ομαλές μορφές σπερματοζωαρίων του δείγματος είναι ελαττωμένες έναντι του φυσιολογικού.
Σε περίπτωση Μη Αποφρακτικής Ολιγοσπερμίας-Αζωοσπερμίας (Μ.Α.Ο.Α.) μετά από εξέταση κλινικού ιατρού, συνιστάται ο κάτωθι εργαστηριακός έλεγχος:
- Καρυότυπος περιφερικού αίματος (ποσοστό ανωμαλιών σε Μ.Α.Ο.Α. 5%-6%)
- Ανίχνευση μικροελλείψεων αζωοσπερμικού παράγοντα AZF του χρωμοσώματος Y-MDY (ποσοστό ανωμαλιών σε Μ.Α.Ο.Α. 10%-15%)
- Ανίχνευση μεταλλάξεων φορέα κυστικής ίνωσης (ποσοστό ανωμαλιών 43% σε συγγενή ατρησία σπερματικού πόρου)
Αίτια παθολογικού σπερμοδιαγράμματος:
- Ιογενείς λοιμώξεις (πχ. Παρωτίτιδα)
- Γενετικές διαταραχές/ανωμαλίες
- Έκθεση σε ακτινοβολία, χημειοθεραπεία
- Ορμονικές διαταραχές
Στις περιπτώσεις αυτές, ο γιατρός αξιολογεί τα αποτελέσματα και μπορεί να ζητήσει επανάληψη του σπερμοδιαγράμματος άμεσα ή μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ενώ μπορεί να χρειαστούν και επιπρόσθετες εξετάσεις όπως ορμονικές ή να οδηγηθεί το ζευγάρι σε λήψη δείγματος ορχικού ιστού κ.α.
